Eenhoornzegel voor MAK
Op vrijdag 31 maart ontvingen wij uit handen van wethouder Dick Bennis van de Gemeente Hoorn een Eenhoornzegel als waardering voor het werk van MAK Blokweer en ons 25-jarig jubileum!
Ter ere van het jubileum is er door MAK Blokweer een magazine gemaakt. Bestuursvoorzitter Henk Verheij overhandigde het eerste exemplaar aan wethouder Bennis.
Vrijwilliger Wout Rijksen en medewerkster Bea van der Molen werden door manager Cynthia van Tuijl in het zonnetje gezet en namen ook een magazine in ontvangst. Zij werken al 23 jaar mee bij MAK Blokweer en zijn daarmee de langst betrokkenen van onze groene organisatie!
De Hoornse stadsdichter Levi Noë was aanwezig en schreef dit gedicht:
Er is wat te vieren
daarvoor dankbaar.Voor de aanwezigen maakte hij persoonlijke natuurgedichtjes. Een lange rij gegadigden vormde zich voor zijn tafel met typmachine.Er werd muziek gemaakt door leerlingen Maartje en Jolie van Muziekschool Gerard Boedijn en verschillende maatschappelijke stagiaires van OSG West-Friesland hielpen ons bij de catering.Dankjewel allemaal! We zijn enorm trots en dankbaar voor deze waardering en aan iedereen die ons werk alweer 25 jaar mogelijk maakt! Nu, óp naar SPRING! Dan vieren we weer feest en hopelijk onder de lentezon samen met jou!
Het jubileum magazine is hier online te bekijken.
25 jaar jong, op naar de 50
Op 6 maart 1998 is de Stichting MAK officieel opgericht. En maandag 6 maart was dus onze verjaardag. Aanleiding dus voor een feestje, want ja er is heel wat tot stand gebracht: een eigen plek in Blokweer met een eigen gebouw en een kijkboerderij, een ecologisch natuurpark, een natuurspeeltuin, een kloostertuin, een hoogstamboomgaard, en heel veel activiteiten. En dat allemaal dankzij de oprichters, oud-medewerkers, vrijwilligers, sponsors, donateurs, oud-bestuursleden, en de huidige medewerkers. Met veel inzet, maar vooral ook veel liefde voor de natuur, is alles gerealiseerd.
Hoe is het allemaal zo gekomen. In 1992 vond er een conferentie plaats van UNCTAD (UN Conference on Trade And Development). Zij brachten een rapport uit over duurzame handel met aandacht voor milieuproblematiek. Naar aanleiding daarvan deed de regering een beroep op gemeentes en burgers om een milieubeleid te gaan opstarten en uit te voeren. In Hoorn is toen in het Collegeprogramma 1994-1998 opgenomen dat gestreefd werd naar de oprichting van een MEC (Milieu Educatief Centrum), in eerste instantie in het Julianapark. In november 1996 organiseerde de gemeente Hoorn een conferentie in de Oosterkerk en dat leidde in maart 1997 tot de oprichting van het Platform Duurzaam Hoorn. En toen is een werkgroep gestart die ging onderzoeken of het mogelijk was een MEC op te richten. Een van de initiatiefnemers was Cor Freeke. Hij heeft d.d. 10 februari 1998 namens het bestuur in oprichting een brief gestuurd aan het College van Burgemeester & Wethouders met als bijlage een Ondernemingsplan voor een Educatief Centrum met een Kijkboerderij. Aansluitend is op 6 maart 1998 de Stichting Milieu Educatief Centrum opgericht met als eerste bestuur de heren Cor Freeke, Pieter Vlaming, Hendrik Simon Dol en Adriaan Pieter Bouwens. Later, op 20 april 2001 is de naam van de stichting gewijzigd in Stichting MAK Blokweer.
De oprichting van het Platform Duurzaam Hoorn in maart 1997 is ook aanleiding geweest voor bewoners uit Blokker om actie te ondernemen om de Blokweer groen te houden. En dat heeft op 14 april 1998 geleid tot de oprichting van de Stichting Blokweer Groen. Zij hebben het voor elkaar weten te krijgen dat de gemeente een Structuurvisie vaststelde waarin werd vastgelegd dat de Blokweer aan de randen mocht worden bebouwd maar het overige gebied beschikbaar zou blijven voor recreatie en natuurontwikkeling. Dat was de aanzet voor ons huidige ecologisch beheerde natuurpark. Een van de initiatiefnemers in 1998 was Jan Doorenspleet; later heeft Henk Nijzink daarbij een belangrijke rol gespeeld.
Met de activiteiten van MAK is na veel gesprekken en onderhandelingen met de gemeente, in het bijzonder met de toenmalige wethouder Marcel Deen, gestart vanuit de Achterstraat in Hoorn, maar de opzet was om alle activiteiten te concentreren in de Blokweer. Er was in het oostelijk deel van Hoorn namelijk behoefte aan een kinderboerderij en in combinatie met het buurtinitiatief voor behoud van het groene Blokweer is gekozen voor de huidige locatie.
En sinds 2003 is de groene Blokweer ons thuis: een natuurpark midden in Hoorn met een kijkboerderij en de Molshoop, een gebouw ontworpen door M3-architecten. We verwachten hier ook de volgende 25 jaar vol te maken, want aandacht voor natuur, milieu, klimaat, landschap, water en voedsel, zal ook de komende decennia nog hard nodig zijn om onze aarde leefbaar te houden. MAK gaat er voor, wij zullen ons voor de volle 100% inzetten, op dus naar de 50 !!!
Henk Verheij
Bestuursvoorzitter
Het laatste nieuws
Solidariteit met elkaar, de wereld en de natuur
Begrijp ik alles nog wat er in onze wereld gebeurt? Veel kan ik met mijn verstand beredeneren, maar sommige dingen zijn onbegrijpelijk. Waarom bijvoorbeeld is er een oorlog gaande in Oekraïne, wat is dat voor idioterie? Waarom vernietigen we de habitat van dieren door bossen te kappen? Waarom kost het zoveel moeite om de klimaatverandering serieus te nemen? Ik denk dat we solidair moeten zijn met Oekraïne, solidair met mensen die in de knel zitten door stijgende prijzen, solidair met vluchtelingen, solidair met de natuur. In de huidige samenleving zien we gelukkig veel solidariteit, maar het mag nog wel ietsje meer zijn. Gelukkig hebben we samen als wereld afgelopen week solidariteit getoond met de natuur. Op de Verenigde Naties top in Montreal is namelijk afgesproken dat in 2030 minimaal 30% van al het land en water op aarde beschermd gebied moet zijn. Dat is goed voor de biodiversiteit, want het beschermt de ecosystemen van heel veel dieren en plantensoorten. Kunnen we het turbulente jaar 2022 toch met een beetje positief gevoel afsluiten. Het geeft mij hoop voor de toekomst, dat we samen toch stapjes kunnen zetten in de goede richting, namelijk een leefbare wereld voor iedereen. Laten we in 2023 solidair zijn met elkaar, wereldwijd maar ook lokaal, met de wereld en met de natuur. Als MAK Blokweer proberen wij met alle medewerkers al 25 jaar solidair te zijn met de natuur. We weten ons daarbij gesteund door al onze partners. Wij wensen u een gezond en goed 2023, en denk aan anderen en aan onze aarde.
Namens het bestuur,
Henk Verheij
voorzitter
Eten uit de natuur
Half september heeft onze educatieve afdeling workshops Eten uit de Natuur verzorgd voor alle tweede klassen MAVO, HAVO en VWO van Copernicus SG in Hoorn. Na een korte inleiding over jagers en verzamelaars en het gebied waar wij wonen en werken hebben wij samen met de leerlingen een wandeling gemaakt door de Rietkreek, de weides, het bos en de tuinen.
Onderweg kregen de leerlingen informatie over eetbare planten, struiken en bomen en hun eventuele medicinale werking. Er werden ter illustratie ook producten getoond die gemaakt worden van deze planten, struiken en bomen.
Wist je bijvoorbeeld dat de bessen van de duindoorn een heerlijke basis vormen voor jam, saus, siroop of likeur en dat zij boordevol vitamine C zitten? Van oudsher worden duindoornbessen daarom als medicijn tegen verkoudheid of luchtweginfecties ingezet.
Duindoornbessen worden echter ook wel ‘de olijven van het noorden’ genoemd. Zowel het vruchtvlees als de zaden bevatten veel olie. Deze olie is een prima middel om de huid te beschermen tegen uitdroging en bevordert wondgenezing. Vandaar dat duindoornbessen ook verwerkt worden in huidbeschermingsproducten.
En zie je in de winter dronken spreeuwen, lijsters of kramsvogels? Zij hebben misschien iets te veel gesnoept van de gistende bessen…
Verder gingen de leerlingen met een planten app zelf actief op zoek naar bepaalde eetbare planten en werden er door hen onderweg ook eetbare planten verzameld.
Na afloop van de wandeling werd er onder leiding van onze medewerkers in het bezoekerscentrum van MAK Blokweer door de leerlingen een proeverij bereid van de zelfgeplukte ingrediënten.
Begin oktober hebben wij de excursie nog een keer gedaan met een enthousiast docententeam van het TABOR College Oscar Romero in Hoorn.
Wil je een soortgelijke activiteit ook inzetten voor jouw MAVO, HAVO of VWO klassen? De beste periode van het jaar voor deze excursie met workshop is van mei t/m september. Inschrijven voor het schooljaar 2023-2024 doe je het beste voor de zomervakantie van 2023, dan heb je de meeste zekerheid dat de activiteiten voor jouw groepen ingepland kunnen worden. Voor meer informatie kun je contact opnemen met Tineke Boender, nme.begeleiding@mak-blokweer.nl 0229 266344
Tineke Boender
medewerker Natuur en Milieu Educatie
Boom cadeau
Op zoek naar een origineel cadeautje voor de feestdagen? Adopteer een fruitboom! Maak zelf een rondje door onze boomgaard en bepaal welke boom je wil, of laat ons aan de hand van jouw wensen een geschikte boom voor je uitzoeken.
Vervolgens komt er een bordje met de naam van de ontvanger op de boom te hangen en krijg je een certificaat toegestuurd om aan de gelukkige te geven. Met de adoptie van een boom draag je bij aan het beheer van onze boomgaard, en je plukt er natuurlijk zelf ook de vruchten van! De fruitbomen worden door ons gesnoeid, het gras in de boomgaard wordt gemaaid en de bomen worden beschermd voor de schapen en geiten. Het enige wat je zelf hoeft te doen is plukken en genieten! Meer informatie: https://mak-blokweer.nl/natuurpark.../adopteer-een-peer/
Landgeiten in de prijzen
Eind augustus elk jaar gaat het boerderijteam met een flink aantal vrijwilligers naar de landgeitenkeuring bij het Zuiderzee Museum in Enkhuizen. Zoals altijd voor de landgeitenkeuring wordt er vroeg verzameld op de locatie bij de kijkboerderij van MAK BLokweer. Eenmaal alle geiten ingeladen vertrekt de groep richting Enkhuizen. Dit jaar gaan in totaal 11 geiten mee. 1 oudere geit, 4 geiten van 1,5 jaar oud en 6 geitlammeren van dit jaar.
Op de plaats van bestemming aangekomen kijkt eerst een dierenarts of alle dieren gezond zijn, daarna worden de oudere dieren gemeten. Nog even door een poten-badje en lachen voor de foto.
De geiten staan vast aan een lang touw waar ze voorzien worden van een hapje en een drankje. Dan worden ze volgens schema opgeroepen. De MAK geiten vallen mooi in de prijzen. De geit lammeren worden nummer 1, 2 en 3 van de categorie geitlammeren. Maar ook onze 1,5 jarige geiten worden nummer 1, 2 en 3. Blij met het resultaat vertrekt de hele groep mensen en geiten na een mooie gezellige dag weer terug naar Blokker. Geiten snel weer de wei in, lekker ontspannen. Want ja, spannend was het wel.
Waarom een landgeitenkeuring?
Het is belangrijk om het ras in stand te houden. Een landgeit moet aan verschillende kenmerken voldoen wil het een goedgekeurde landgeit zijn. De keurmeesters kijken kritisch naar ieder dier om zo de populatie Nederlandse landgeiten zuiver te houden. Het is tenslotte een zeldzaam huisdierras ofwel levend erfgoed. Je zou bijvoorbeeld een landgeit kunnen kruisen met een bonte geit. Dan kan het lam er wel uitzien als een landgeit maar dat is het natuurlijk niet. Voor ons als fokker is het belangrijk om te weten of je mooie dieren hebt en een goed fokbeleid. Wij zijn enorm trots op onze mooie Landgeiten en blij dat we daarmee het ras goed in stand houden.
Roy de Moel
beheerder natuurpark en boerderij
Een schone buurt en kijken vanuit het heelal
Op vrijdag 23 september is de tweede editie van de Medemblikse Schooldag van de duurzaamheid van start gegaan! Dit jaar doen er 8 basisscholen mee aan dit bijzondere programma, waarin kinderen spelenderwijs leren over duurzaamheid en in het bijzonder de Junior Global Goals. Tijdens het programma zijn de kinderen vooral zelf aan de slag.
Aftrap
De kick-off start met een bijzondere video waarin wethouder Harry Nederpelt en onze educatie medewerker Charlotte Hömann de hoofdrol spelen. De scholen zijn aansluitend enthousiast aan de slag gegaan met een ‘Zwerfafval opruimactie’. Twee wethouders van de gemeente Medemblik helpen een handje mee. Wethouder Harry Nederpelt is aanwezig bij de Sint Nicolaasschool in Nibbixwoud en zijn collega-wethouder Yannick Nijsingh bij de Speelwagen in Wognum. Nadat zij de opruimactie officieel van start hebben laten gaan, trekken de kinderen er vol enthousiasme op uit met hun afvalgrijpers en vuilniszakken, bijgestaan door Zwerfie, de mascotte van de actie. Papier, plastic, lolly stokjes, tennisballen, zelfs een half opgemaakte rol ductape; de zakken vullen zich snel. Tot opgetogenheid van de leerlingen, maar of het nu zo’n goed teken is…
Ruimtereis
Eén van de andere activiteiten tijdens het weekprogramma is het maken van een ruimtereis in een mobiel planetarium. Een leerling noemt op het best raar te vinden om van een afstand naar de aarde te kijken. "Je ziet hoe wij daar staan. De aarde is vanuit de ruimte gezien heel klein". Het maakt de leerlingen ervan bewust dat "we goed voor de aarde moeten zorgen".
Later in de week volgen nog vele interessante activiteiten met o.a. gastlessen van HVC, er worden insectenhotels gemaakt, windmolens gebouwd, en sommige klassen mogen een kijkje nemen in het riool, samen met een medewerker van de gemeente Medemblik.
De Medeblikse Schooldag van de duurzaamheid is een samenwerking tussen de gemeente Medemblik, stichting Schooldag van de duurzaamheid en MAK Blokweer. Meer weten of het openingsfilmpje bekijken? Kijk op https://medemblik.schooldagvandeduurzaamheid.nl/
Nederland en de Klimaatcrisis
Nederland wordt geteisterd door heel veel crises: stikstofcrisis, wooncrisis, energiecrisis, koopkrachtcrisis, crisis schadeafhandeling gaswinning Groningen, crisis opvangasielzoekers, coronacrisis, klimaatcrisis. En dan is er ook nog een oorlog gaande in Oekraïne. Een aantal van de crises komt omdat onze regering meent dat de markt het probleem wel oplost, of dat het allemaal zo’n vaart niet loopt. Maar bijvoorbeeld bij de klimaatcrisis tikt de tijd wel door en moet er echt iets gebeuren. In Glasgow 2021 en Parijs 2015 hebben we afgesproken dat de opwarming van de aarde onder de 1,5 graad blijft. Om daaraan bij te dragen heeft Nederland zich vastgelegd om de uitstoot van broeikasgassen in 2030 met 55% te verminderen. Maar dat gaat niet lukken met de huidige kabinetsplannen. Het Centraal Planbureau denkt dat hooguit ongeveer 40 tot in meest gunstige geval 50% reductie kan worden gerealiseerd. De klimaatdoelen voor 2030 blijven dus buiten beeld, en dat is slecht voor de opwarming. Eén van de oorzaken dat de CO2 uitstoot niet snel genoeg daalt, komt doordat kolencentrales weer op volle kracht mogen draaien om de verminderde gastoevoer uit Rusland door de oorlog in Oekraïne te compenseren. Maar dat is dus slecht voor het klimaat.
De Raad van State heeft gewaarschuwd dat het cruciaal is dat nu maatregelen worden genomen. Vooruitschuiven kan niet langer, want de effecten van de opwarming zijn zichtbaar. Kijk naar Pakistan waar recent door hevige regenval een derde van het land door overstromingen is getroffen, en oogsten verloren zijn gegaan. Of zie de hongersnood in Oost Afrika, of de bosbranden in Australië. Het is overduidelijk dat het klimaat verandert. Lokaal heviger regen, elders langer aanhoudende droogte waardoor oogsten mislukken en dus hongersnood ontstaat. De grootste problemen zijn er meestal in armere delen van de wereld, terwijl die landen het minst hebben bijgedragen aan de opwarming van de aarde maar het hardst worden getroffen. In internationaal verband is overigens een klimaatschadefonds opgericht, maar helaas Nederland doet nog steeds niet mee aan dit klimaatschadefonds. Hoe dan ook, uit een oogpunt van klimaatrechtvaardigheid moeten deze landen worden geholpen.
Tenslotte, ik begrijp zeker wel en ben het er ook volledig mee eens dat er iets moet gebeuren aan de koopkracht, want niet meer kunnen rondkomen is niet acceptabel. Veel huishoudens zakken door de ondergrens. Terecht dus dat zij worden ondersteund, maar wij mogen de mensen elders in de wereld niet vergeten. Klimaatrechtvaardigheid eist dat wij deze landen helpen en iets moeten doen, en niet uitstellen van maatregelen. Dus vertraag de klimaatdoelen 2030 niet want de gevolgen van te weinig actie tot op heden zijn: extreme hittegolven, overstromingen, natuurbranden, droogte. De tijd tikt door, het is urgent, maar is dat gevoel er voldoende in Den Haag? En wat kun je zelf doen? Juist: energiezuiniger worden. Samen kunnen we voorkomen dat de aarde opwarmt, en ja ook jouw bijdrage hoe klein ook helpt.
Namens het bestuur
Henk Verheij, voorzitter
Prijsuitreiking Koggenlandse Schooldag van de duurzaamheid
Op zes Koggenlandse basisscholen werden op dinsdag 28 juni aan de leerlingen door gemeente Koggenland prijzen uitgereikt. De basisscholen hebben meegedaan aan de tweede editie van de Koggenlandse Schooldag van de duurzaamheid. In het speciaal voor kinderen gemaakte lesprogramma leerden de bovenbouwgroepen over duurzaamheid. De leerlingen hebben tijdens een activiteit hun ‘wereldwensen’ op speciale kaarten getekend, gekleurd en opgeschreven.
Een jury, bestaande uit afgevaardigden van gemeente Koggenland, waaronder wethouder Rosalien van Dolder en de kinderburgemeester, en medewerkers van de organisatie van het lesprogramma van Schooldag van de duurzaamheid, stichting MAK Blokweer en stichting Schooldag van de duurzaamheid, heeft alle ingezonden kaarten bekeken.
De meest creatieve en uitvoerbare kinderwens die de omgeving leuker, eerlijker of schoner maakt ging naar twee leerlingen. Van basisschool de Geert Holle school werd uit groep 4/5 Seth verrast dat zijn wens is uitgekomen. Zijn wens “dat elke deelnemende basisschool afvalgrijpers krijgt” werd werkelijkheid. Elke school heeft afvalgrijpers gekregen waar een klas lekker mee naar buiten kan om de buurt schoner te maken.
Bij basisschool de Sprankeling werd in groep 8 Lotus in het zonnetje gezet. Haar wens “meer bloemen voor de bijen en de vlinders” kan worden uitgevoerd. Het bloemenzaad dat elke school heeft gekregen kan gezaaid worden. De vlinders en bijen, maar ook de leerlingen, zullen uiteindelijk genieten van vrolijke bloemen. Gemeente Koggenland in samenwerking met MAK Blokweer reikte de prijzen uit aan alle zes de deelnemende basisscholen, en maakten zo alle leerlingen blij met deze prijzen. Deelnemen aan de Koggenlandse Schooldag van de duurzaamheid kan, alle basisscholen in gemeente Koggenland zijn uitgenodigd voor deelname in het nieuwe schooljaar.
Wat is jouw ecologische voetafdruk ?
In 1972, nu 50 jaar geleden, verscheen het rapport “Grenzen aan de Groei” van de Club van Rome. In Rio de Janeiro vond in 1992 de conferentie Earth Summit plaats. De Club van Rome en die conferentie in Rio waarschuwden al dat de bronnen van de aarde niet onuitputtelijk zijn en dat op de lange duur onze leefwijze een negatieve invloed zou hebben op klimaat, milieu en leefbaarheid van de aarde. We hebben er niet naar geluisterd en gingen door met het winnen en gebruiken van fossiele brandstoffen. Bij sommigen werden de ogen geopend door de documentaire “An inconvenient truth” van Al Gore uit 2006. Maar de echte bewustwording kwam pas in 2015 met het klimaatakkoord van Parijs. Toen werd afgesproken om de opwarming van de aarde onder de 1,5 graad te houden. Maar het ziet er naar uit dat we die 1,5 graad niet zullen halen, hopelijk blijft het onder de 2 graden? Als we eerder iets hadden gedaan dan hadden we nu geen klimaat en stikstofcrisis gehad.
Doen we wel ons best? De wereld draait nog altijd op fossiele brandstof en sinds Parijs is de uitstoot van broeikassen is zelfs gestegen. En er wordt nog altijd gezocht naar nieuwe olie- en gasbronnen. Ook het Nederlandse kabinet heeft vorige maand nog groen licht gegeven voor gasboringen in de Noordzee. We putten de aarde uit, en de gevolgen van te weinig actie tot op heden zijn: extreme hittegolven, overstromingen, natuurbranden, droogte. En dat alles omdat onze leefwijze meer vraagt van de aarde dan deze kan leveren. Onze ecologische voetafdruk is te groot.
De ecologische voetafdruk geeft aan wat de impact van jou of een land is op het milieu en de aarde. Maar wat is een ecologische voetafdruk nu precies? Simpel gezegd: de oppervlakte van de aarde die jij nodig hebt om te kunnen leven. De ruimte die nodig is voor de hoeveelheid stroom die je verbruikt, voedsel dat je consumeert en afval dat verwerkt moet worden. Het uitgangspunt is dat elke consumptie omgerekend kan worden in een oppervlakte die voor de productie ervan nodig is, uitgedrukt in hectares. Dat maakt het mogelijk om de milieu-impact van verschillend consumptiegedrag (leefstijlen) of van verschillende bevolkingsgroepen (landen) met elkaar te vergelijken. Het spreekt voor zich dat een gemiddelde Europeaan een grotere ecologische voetafdruk heeft dan iemand die in Afrika woont. De voetafdruk van een gemiddelde Nederlander is 5 à 6 hectare.
Uit verschillende onderzoeken blijkt dat als alle bruikbare ruimte op aarde verdeeld wordt over alle mensen en de natuur voldoende ruimte krijgt om zichzelf te herstellen, dan zou elke bewoner gemiddeld recht hebben op 1,8 hectare, ongeveer 3 voetbalvelden. Dit heet het Eerlijke Aarde aandeel. Op dit moment verbruiken we wereldwijd 2,7 hectare per persoon. Dat is dus meer dan de 1,8 hectare die de aarde aan kan. We verbruiken dus de aarde, en hoe komt dat dus: we rijden auto, vliegen, kopen een paar sneakers, of grillen biefstuk.
Wat is jouw impact, jouw voetafdruk, ligt die rond het gemiddelde of lager? Doe de test op de website van het Wereld Natuur Fonds: https://voetafdruktest.wwf.nl. Geef aan hoe jij leeft, hoe je eet, hoe jij jezelf verplaatst en hoe vaak en hoe ver je op vakantie gaat. Ontdek welke impact jouw persoonlijke levensstijl heeft op de aarde. En je voetafdruk verminderen: ga minder vliegen, beperk het autogebruik, eet niet teveel vlees, beperk en recycle afval, vermijd producten met teveel plastic. Samen kunnen we werken aan een ecologisch houdbare samenleving.
Namens het bestuur
Henk Verheij, voorzitter
