Wat is jouw ecologische voetafdruk ?
In 1972, nu 50 jaar geleden, verscheen het rapport “Grenzen aan de Groei” van de Club van Rome. In Rio de Janeiro vond in 1992 de conferentie Earth Summit plaats. De Club van Rome en die conferentie in Rio waarschuwden al dat de bronnen van de aarde niet onuitputtelijk zijn en dat op de lange duur onze leefwijze een negatieve invloed zou hebben op klimaat, milieu en leefbaarheid van de aarde. We hebben er niet naar geluisterd en gingen door met het winnen en gebruiken van fossiele brandstoffen. Bij sommigen werden de ogen geopend door de documentaire “An inconvenient truth” van Al Gore uit 2006. Maar de echte bewustwording kwam pas in 2015 met het klimaatakkoord van Parijs. Toen werd afgesproken om de opwarming van de aarde onder de 1,5 graad te houden. Maar het ziet er naar uit dat we die 1,5 graad niet zullen halen, hopelijk blijft het onder de 2 graden? Als we eerder iets hadden gedaan dan hadden we nu geen klimaat en stikstofcrisis gehad.
Doen we wel ons best? De wereld draait nog altijd op fossiele brandstof en sinds Parijs is de uitstoot van broeikassen is zelfs gestegen. En er wordt nog altijd gezocht naar nieuwe olie- en gasbronnen. Ook het Nederlandse kabinet heeft vorige maand nog groen licht gegeven voor gasboringen in de Noordzee. We putten de aarde uit, en de gevolgen van te weinig actie tot op heden zijn: extreme hittegolven, overstromingen, natuurbranden, droogte. En dat alles omdat onze leefwijze meer vraagt van de aarde dan deze kan leveren. Onze ecologische voetafdruk is te groot.
De ecologische voetafdruk geeft aan wat de impact van jou of een land is op het milieu en de aarde. Maar wat is een ecologische voetafdruk nu precies? Simpel gezegd: de oppervlakte van de aarde die jij nodig hebt om te kunnen leven. De ruimte die nodig is voor de hoeveelheid stroom die je verbruikt, voedsel dat je consumeert en afval dat verwerkt moet worden. Het uitgangspunt is dat elke consumptie omgerekend kan worden in een oppervlakte die voor de productie ervan nodig is, uitgedrukt in hectares. Dat maakt het mogelijk om de milieu-impact van verschillend consumptiegedrag (leefstijlen) of van verschillende bevolkingsgroepen (landen) met elkaar te vergelijken. Het spreekt voor zich dat een gemiddelde Europeaan een grotere ecologische voetafdruk heeft dan iemand die in Afrika woont. De voetafdruk van een gemiddelde Nederlander is 5 à 6 hectare.
Uit verschillende onderzoeken blijkt dat als alle bruikbare ruimte op aarde verdeeld wordt over alle mensen en de natuur voldoende ruimte krijgt om zichzelf te herstellen, dan zou elke bewoner gemiddeld recht hebben op 1,8 hectare, ongeveer 3 voetbalvelden. Dit heet het Eerlijke Aarde aandeel. Op dit moment verbruiken we wereldwijd 2,7 hectare per persoon. Dat is dus meer dan de 1,8 hectare die de aarde aan kan. We verbruiken dus de aarde, en hoe komt dat dus: we rijden auto, vliegen, kopen een paar sneakers, of grillen biefstuk.
Wat is jouw impact, jouw voetafdruk, ligt die rond het gemiddelde of lager? Doe de test op de website van het Wereld Natuur Fonds: https://voetafdruktest.wwf.nl. Geef aan hoe jij leeft, hoe je eet, hoe jij jezelf verplaatst en hoe vaak en hoe ver je op vakantie gaat. Ontdek welke impact jouw persoonlijke levensstijl heeft op de aarde. En je voetafdruk verminderen: ga minder vliegen, beperk het autogebruik, eet niet teveel vlees, beperk en recycle afval, vermijd producten met teveel plastic. Samen kunnen we werken aan een ecologisch houdbare samenleving.
Namens het bestuur
Henk Verheij, voorzitter
Expeditie Duurzaam van start
Expeditie Duurzaam gaat verder! Dit bijzondere doe-programma over duurzaamheid voor basisschoolleerlingen van groep 5 t/m 8 is op vrijdag 18 maart afgetrapt met de 4e editie van de Hoornse Schooldag van de duurzaamheid. Ook wethouder Samir Bashara deed mee op basisschool IKC de Klimop. Daar ging hij in gesprek met de leerlingen en deed mee bij de activiteiten 'Mijn Wereldwens' en 'Zeker Weten, Lekker Eten'.
De kern van het programma is dat kinderen spelenderwijs leren wat duurzaamheid betekent en hoe zij zelf een positieve bijdrage kunnen leveren aan een leukere, eerlijkere en schonere wereld.
Kick-off
De dag begint met het kijken naar de film ‘De 7 Wereldwensen van Sem&Saar’. In die film neemt weerman Reinier van den Berg de kinderen mee om vanuit de ruimte naar de aarde te kijken. Met mooie beelden en muziek zien en horen zij wat duurzaamheid betekent voor de aarde, voor hun buurt en natuurlijk voor henzelf. Ook leren de kinderen over gezonde voeding en gezondheid met het ‘Zeker Weten Lekker Eten spel’ en gaan ze aan de slag met hun eigen wereldwensen.
Expeditie Duurzaam
Na de kick-off gaan de leerlingen van elke deelnemende basisschool op Expeditie Duurzaam. Dit is een op maat gemaakt weekprogramma over de thema’s voeding, afval en energie met gastlessen en activiteiten. Voordat de scholen starten met de expeditie hebben de leerlingen een nulmeting gedaan. Wat weten kinderen al over duurzaamheid?
Bij basisschool CBS de Rank hebben de leerlingen al goed door wat duurzaamheid betekent. De leerlingen in de bovenbouwgroepen doen al voor het vierde jaar mee aan de Hoornse Schooldag van de duurzaamheid. Leerlingen benoemen enthousiast welke doe-activiteiten ze in de voorgaande schooljaren deden, zoals water zuiveren, een kijkje nemen via de put in het riool of onderzoeken wat er gebeurt met ons afval en bij een echte vuilniswagen bekijken hoe deze werkt. Of juist dieren blij maken met een maaltijd voor vogels, vogels spotten of een insectenhotel bouwen. Ze raken hierover niet uitgepraat met elkaar. Maar ze zijn zich ook bewust van hun eigen rol als je bijvoorbeeld afval op de juiste wijze scheidt, dan kun je het recyclen tot een nieuw product. Als je korter gaat douchen gebruik je minder water en zwerfafval, dat hoort gewoon in de prullenbak! Dit zijn dan ook een aantal “Wereldwensen” die de leerlingen tijdens de kick-off hebben genoteerd. Wensen om de wereld met elkaar duurzamer te krijgen.
Junior Global Goals
Het gehele programma staat in het teken van 7 Junior Global Goals, die zijn afgeleid van de door de Verenigde Naties opgestelde 17 Sustainable Development Goals (SDGs). De Junior Global Goals zijn geformuleerd op initiatief van stichting Schooldag van de duurzaamheid, zodat ook kinderen kunnen begrijpen waar de SDGs over gaan.
Meer informatie
Wil je meer weten over de deelnemende scholen en de Junior Global Goals? Zie www.hoorn.schooldagvandeduurzaamheid.nl.
Expeditie Duurzaam met de Hoornse Schooldag van de Duurzaamheid is een samenwerking van Stichting Schooldag van de duurzaamheid en Stichting MAK Blokweer, in opdracht van gemeente Hoorn. Het programma wordt mede mogelijk gemaakt door de Blauwe Schuit en Eneco.
Lente, vrede en duurzaamheid
De lente is aangebroken; afhankelijk van het jaar is dat op 20 of 21 maart. Die datum heeft te maken met het feit dat een jaar niet precies 365 dagen telt, maar 365,25. Vandaar ook het schrikkeljaar. Het lijkt er overigens op dat de natuur steeds vroeger lenteachtig wordt. Dit jaar loopt de natuur een maand voor. Gaat dat betekenen dat in de toekomst het begin van de lente op de kalender ook verschuift naar een datum in februari? Nee, want die datum van 20/21 maart heeft te maken met de astronomische seizoenen, anders gezegd: de stand van de aarde ten opzichte van de zon. Overigens heb je ook nog de meteorologische lente die begint op 1 maart. Weerkundigen hebben ooit afgesproken dat het makkelijker is om aan het begin van de maand te beginnen in plaats van dat gedoe halverwege de maand maart.
Goed, de lente is dus begonnen, de natuur loopt uit, alle dieren komen tot leven. Wij zagen ook uit naar het voorjaar. Alles weer normaal, maar daar dacht een zekere Poetin anders over. Hij meende een broedervolk te moeten helpen en begon een oorlog. Afgelopen dagen moest ik vaak denken aan het lied “Over de muur” uit 1983 geschreven door Klein Orkest. Twee coupletten daaruit luiden:
Maar wat is nou die heilstaat als er muren omheen staan
Als je bang en voorzichtig met je mening moet omgaan
Ach wat is nou die heilstaat, zeg mij wat is hij waard
Wanneer iemand die afwijkt voor gek wordt verklaard
En alleen de vogels vliegen van Oost naar West Berlijn
Worden niet teruggefloten, ook niet neergeschoten
Over de muur, over het ijzeren gordijn
Omdat ze soms in het westen, soms ook in het oosten willen zijn
Wat maken wij mensen er toch een rommeltje van. Het werpt ons terug in de tijd, want weer vrede realiseren zal tijdelijk zwaarder wegen dan duurzaamheid en klimaatverandering. Dat is de prijs die we moeten betalen. Maar we mogen onze idealen niet uit het oog verliezen, want duurzaamheid is niet alleen zorgen voor de aarde waarop we leven, maar ook in vrede met elkaar leven, en zorgen voor elkaar. De natuur kan ook wreed zijn, maar die zorgt wel voor een balans, voor evenwicht. We moeten terug naar een wereld waar mens, natuur, klimaat en welvaart met elkaar in balans zijn. Dat is onze toekomst!!
Namens het bestuur
Henk Verheij, voorzitter
2e editie Koggenlandse Schooldag van de duurzaamheid
Wethouder duurzaamheid Rosalien van Dolder was tijdens de kick-off van de Koggenlandse Schooldag van de duurzaamheid aanwezig bij basisschool Geert Holle in Berkhout. Samen met leerlingen uit groep 1 en 2 ging zij aan de slag om zwerfafval op te ruimen.
Via een videoboodschap sprak zij alle deelnemende leerlingen toe. Zij wenst hen veel plezier bij dit bijzondere duurzaamheidsprogramma en nodigt hen uit om extra hun best te doen bij de workshop ‘Mijn Wereldwens’. De gemeente zal de meest creatieve en haalbare wens daadwerkelijk in vervulling laten gaan!
In de weken na de kick-off zullen er uiteenlopende activiteiten met het thema duurzaamheid worden gedaan op de Koggenlandse scholen. Leerlingen maken met dit spetterende activiteitenprogramma kennis met de Junior Global Goals en leren hoe zij zelf kunnen bijdragen aan een gezonde en schone wereld.
Interview met kinderburgemeester Amber
Amber is kinderburgemeester van de gemeente Koggenland. Haar school doet ook mee met de Schooldag van de duurzaamheid. Educatie medewerker Charlotte van MAK Blokweer interviewde haar over onder andere de activiteit Mijn Wereldwens.
Schooldag van de duurzaamheid 2022-2023
Als school ook meedoen met de Schooldag van de duurzaamheid? MAK Blokweer organiseert samen met de stichting Schooldag van de duurzaamheid deze leerzame en leuke activiteitenweek komend schooljaar ook in de gemeente Hoorn, en de gemeente Medemblik. Scholen uit deze gemeenten kunnen voor meer informatie en aanmelden contact opnemen met onze afdeling educatie nme.projecten@mak-blokweer.nl.
Lammetjes namenwedstrijd
Het is weer zover! Begin april zullen de eerste lammetjes geboren worden. Weet jij voor onze lammetjes een leuke naam? De landgeiten behoren tot stamboekvee en daarom moet hun naam dit jaar met de letter B beginnen.
Hoe doe je mee?
Haal bij de balie in het bezoekerscentrum een formulier en vul daar jouw zelf verzonnen naam in. Als jouw naam gekozen wordt, dan krijgt het pasgeboren lammetje die naam. Wij sturen je dan een mail met een foto van het pasgeboren lammetje en je mag natuurlijk op kraambezoek bij het lammetje.
Wij vragen 1 euro bijdrage voor het meedoen aan de namenwedstrijd. Hiermee ondersteun je onze kijkboerderij. Per ingevuld formulier mag er 1 naam worden ingezonden. Wie weet, huppelt er straks een lammetje met de door jou verzonnen naam door de wei!
Hou er rekening mee dat we op termijn niet alle dieren kunnen aanhouden, hiermee houden we de kuddes gezond en vitaal.
Je kunt ook digitaal meedoen via het formulier op deze website. Voor het digitaal inzenden van een lammetjesnaam vragen we 2 euro bijdrage. Dit heeft te maken met extra administratiekosten.
Wij zijn weer open!
Gelukkig zijn wij weer open en hebben we vele van jullie alweer mogen ontvangen! Tot vrijdag 25 januari is een QR check in het bezoekerscentrum met MAK café en tentoonstelling nog verplicht en zijn de dieren van de Kijkboerderij buiten te bewonderen. Houd daar rekening mee als je ons bezoekt.
Vanaf vrijdag 25 februari 2022 kun je MAK Blokweer zoals vanouds komen bezoeken. Een QR check is dan niet meer nodig en ook is de Kijkboerderij dan weer geopend. Wij zijn ontzettend blij om onze deuren weer wijd open te kunnen zetten voor iedereen!
Om onze locatie ook voor kwetsbare mensen toegankelijk te houden vragen wij je vriendelijk om rekening te houden met afstand houden tot andere bezoekers. Een mondkapje dragen is niet verplicht of noodzakelijk maar mocht het binnen erg druk zijn, dan is het advies om dit wel te doen. Denk om elkaar en geniet van alle activiteiten en de natuur!
Hygiëne en veiligheid
De gezondheid van onze bezoekers, vrijwilligers en vaste medewerkers zijn van het grootste belang. Op het terrein en in het bezoekerscentrum zijn desinfectiematerialen aanwezig. Onze medewerkers werken met een hygiëne protocol. De ventilatie in onze gebouwen is goed en gecontroleerd.
De gestelde basismaatregelen vanuit Rijksoverheid worden door onze medewerkers nauwgezet toegepast. Ben je verkouden, heb je keelpijn of koorts? Blijf dan thuis en kom een andere keer.
Steun MAK Blokweer
Door de coronacrisis mist MAK Blokweer veel inkomsten die hard nodig zijn. Steun ons en word vriend van MAK! Als welkomstcadeau ontvang je het boekje 'Het park lacht'.
Of doe één van onze buitenactiviteiten, je vindt ze in de agenda en op de activiteitenpagina.
Woeste willem en consorten
In het voorjaar verwachten we bij MAK Blokweer weer geit- en schaaplammetjes op de Kijkboerderij. Een schaap is ongeveer 5 maanden min 5 dagen drachtig ( zwanger ), een geit ongeveer 5 maanden plus 5 dagen. Om eind maart begin april lammetjes te krijgen, moeten de schapen en geiten begin november gedekt worden. Ook dit jaar is het weer gelukt om mooie en geschikte rammen en een goede bok te vinden.
Doordat MAK Blokweer zeldzame huisdierrassen houdt wordt er op specifieke punten gelet. Het inteelt percentage moet zo laag mogelijk blijven, dit wordt door de boerderijbeheerder met een tool berekend. Daarnaast kijkt hij naar uiterlijke punten. Er is dit jaar gekozen voor een grotere bok omdat we willen dat de landgeiten wat hoger (groter) worden. Hieronder zie je op de bovenste foto de bok Woeste Willem. Achter het witte schaap staat onze mergellandram Jacco. En nieuw dit jaar zijn de zwartblessen, ook zij verwachten mooie lammeren. Het linker zwartbles-schaap op de foto is de ram en dus de vader van de toekomstige lammetjes.
Vanaf 27 maart verwachten wij de eerste lammeren. Nu maar geduld hebben!
Ook in 2022 organiseert MAK Blokweer een namenwedstrijd. Lijkt het je leuk om een mooie, stoere of lieve naam voor een lammetje te verzinnen? Houd de website en onze socials dan in de gaten.
Mens, Milieu en Welvaart
Duurzaamheid is het zorgen voor evenwicht tussen mens, milieu en welvaart teneinde de aarde niet uit te putten. Onlangs las ik in een column van Wim Daniëls dat het woord duurzaamheid voor het eerst genoemd werd in de Leydse Courant van 5 juni 1724 in de betekenis van “lang kunnen meegaan”. In onze regio werd het woord voor het eerst genoemd in de Hoornsche Courant van 31 oktober 1902 in een artikel over sponzen.
Duurzaamheid gaat om het evenwicht tussen de drie P’s: People, Planet, Prosperity, ofwel mens, milieu en welvaart. In plaats van Prosperity wordt overigens meestal Profit, winst gebruikt, maar welvaart spreekt mij meer aan. Willen we een leefbare wereld dan moeten de drie P’s in evenwicht zijn. De draagkracht van de aarde, dat wil zeggen: het vermogen van de aarde om de mensheid een bepaald welvaartsniveau te garanderen, mag niet overvraagd worden. Wat moet daarvoor gebeuren? Minder delfstoffen winnen en geen fossiele brandstoffen gebruiken, minder plastic en giftige stoffen produceren, zuiniger omgaan met de natuur, en werk en welvaart eerlijker verdelen. Bevorderen van duurzaamheid betekent dus nogal wat, namelijk een andere manier van leven met een andere economie dan de huidige. Dus: duurzame energie en landbouw, circulaire bouw, hergebruik van goederen, etc.
We zijn als maatschappij nog lang niet zo ver. De neiging bestaat zodra corona minder impact heeft op ons om terug te keren naar het oude normaal. Maar willen we een leefbare planeet achterlaten voor onze kinderen en kleinkinderen dan is er actie nodig, bijvoorbeeld op het gebied van klimaatverandering, stikstofproblematiek, plastic soep in de oceanen, eerlijker verdeling vaccins over de wereld, etc.
Duurzaamheid is dus goed zorgen voor elkaar en de aarde waarop we leven. MAK Blokweer probeert bij te dragen aan een duurzamer samenleving door bij mensen bewustwording te creëren voor het milieu en de gevolgen van hun gedrag op de natuur, het milieu en het landschap. We deden dit ondanks corona in 2021 en zullen dit ook weer in 2022 doen. Maar alleen kunnen we het niet, wij doen het samen met alle medewerkers en willen alle organisaties die dit mogelijk maken, zoals de gemeente Hoorn, sponsoren, donateurs, en vrienden, bij deze bedanken voor hun steun.
Tenslotte, een duurzaam 2022 gewenst, blijf gezond en let op elkaar.
Henk Verheij
Bestuursvoorzitter MAK Blokweer
Het laatste nieuws
Wethouder Harry Nederpelt reikt prijzen uit
Vier basisscholen in gemeente Medemblik zijn in de prijzen gevallen bij de Medemblikse Schooldag van de duurzaamheid. Tijdens deze spetterende activiteitendag maken leerlingen kennis met de Junior Global Goals, een vereenvoudigde versie van de 17 Sustainable Development Goals van de Verenigde Naties.
Met doe-activiteiten leren de kinderen wat duurzaamheid is en hoe zij zelf op een positieve manier kunnen bijdragen aan een leukere, eerlijkere en schonere wereld.
Schoolplein Safari Challenge
Tijdens de kick-off, een heuse Schoolplein Safari, was één van de opdrachten: ontwerp jullie ideale schoolplein. Elke groep van de 6 deelnemende scholen werd uitgenodigd om één ontwerp in te zenden. De ingezonden ontwerpen werden door de jury beoordeeld op duurzaamheid, creativiteit, uitvoerbaarheid en de Junior Global Goals.
Wethouder Harry Nederpelt van gemeente Medemblik reikte eind november aan de 2e prijs winnende groepen hun prijs uit. De wethouder bezocht de schoolpleinen van basisscholen Sint Lidwina, de Bangert en Gerardus Majella. De winnende groepen kregen een groot insectenhotel, wat hun schoolplein meteen een stuk groener en duurzamer maakt. De wethouder besprak met de leerlingen wat ze hebben gedaan en geleerd tijdens de Medemblikse Schooldag van de duurzaamheid. De 1e prijs is voor basisschool de Meridiaan, waar de prijsuitreiking nog volgt. Het ontwerp van de Meridiaan, een prachtige maquette gemaakt door de leerlingen, is alvast tijdens de kerstvakantie bij MAK Blokweer in het bezoekerscentrum te bewonderen!
Wil je meer weten over de Schooldag van de duurzaamheid en de activiteiten die de scholen in Medemblik deden? Kijk op: https://medemblik.schooldagvandeduurzaamheid.nl/nieuws/
Expeditie Duurzaam
10 Basisscholen in gemeente Hoorn gaan dit schooljaar met hun leerlingen op Expeditie Duurzaam. Een bijzonder doe-programma over duurzaamheid voor basisschoolleerlingen van groep 5 t/m 8. Zij starten Expeditie Duurzaam op 29 oktober met als kick-off de 4e editie van de Hoornse Schooldag van de duurzaamheid. In de week of weken daarna gaan zij verder op Expeditie Duurzaam. Ook wethouder Samir Bashara helpt mee om aan te geven hoe belangrijk hij dit thema voor de leerlingen vindt.
De kern van het programma is dat kinderen spelenderwijs leren wat duurzaamheid betekent en hoe zij zelf een positieve bijdrage kunnen leveren aan een leukere, eerlijkere en schonere wereld.
Kick-off
Met de start van de kick-off zijn er leuke activiteiten voor de kinderen. Ze starten het programma met het kijken naar de film ‘De 7 Wereldwensen van Sem&Saar’. In die film neemt weerman Reinier van den Berg de kinderen mee om vanuit de ruimte naar de aarde te kijken. Met mooie beelden en muziek zien en horen zij wat duurzaamheid betekent voor de aarde, voor hun buurt en natuurlijk voor henzelf. Ook leren de kinderen over gezonde voeding en gezondheid met het Zeker Weten Lekker Eten spel en gaan ze aan de slag met hun eigen wereldwensen.
Expeditie Duurzaam
Na de kick-off van de Hoornse Schooldag van de duurzaamheid volgt er op elke deelnemende basisschool een op maat gemaakt weekprogramma, Expeditie Duurzaam. De thema’s voeding, afval en energie staan centraal. De leerlingen gaan miniatuurhuizen isoleren, energieproefjes doen en ontdekken wat duurzame energie betekent. Ze onderzoeken bijvoorbeeld ook wat ons voedsel kost en worden zich bewust van hun eigen rol in (zwerf)afval. Voordat de scholen starten met de expeditie is er een nulmeting . Wat weten kinderen al over duurzaamheid? Leerlingen worden door de nulmeting bewust over wat zij zelf op school of thuis doen aan duurzaamheid.
Het programma sluit af met een les Culturele Kunstzinnige Vorming, waarbij de leerlingen op creatieve wijze hun opgedane kennis verwerken en natuurlijk terugblikken op de nulmeting om hun kennis te meten. Hoeveel weten zij over duurzaamheid na de expeditie?
Junior Global Goals
Het gehele programma staat in het teken van 7 Junior Global Goals, die zijn afgeleid van de door de Verenigde Naties opgestelde 17 Sustainable Development Goals (SDGs). De Junior Global Goals zijn geformuleerd op initiatief van stichting Schooldag van de duurzaamheid, zodat ook kinderen kunnen begrijpen waar de SDGs over gaan.
Meer informatie
Wil je meer weten over de deelnemende scholen en de Junior Global Goals? Zie www.hoorn.schooldagvandeduurzaamheid.nl.
Expeditie verslag
Van elke school die op expeditie gaat, houden we een verslag bij.
Lees hier de expeditieverslagen van de scholen die in het najaar van 2021 meegingen op expeditie.
Expeditie Duurzaam met de Hoornse Schooldag van de Duurzaamheid is een samenwerking van Stichting Schooldag van de duurzaamheid, Stichting MAK-Blokweer en de gemeente Hoorn. Het programma wordt mede mogelijk gemaakt door de Blauwe Schuit en Eneco.
