Een wereld in balans
Aan alles komt een eind, ja zelfs aan de corona pandemie. De vaccinaties helpen ons er vanaf. Nog even, we zijn er bijna. Over een paar weken zijn we af van alle belemmeringen in ons leven. Ja, wij wel in de westerse wereld, maar helaas door ons westerse egoïsme nog niet in Afrika, Azië, Zuid-Amerika. Laten we daarom niet te hard van stapel lopen. Het virus kan zomaar weer de kop opsteken. De verleiding is groot weer terug te gaan naar de tijd van voor corona: massatoerisme, overconsumptie, roofbouw op de aarde. Kunnen we niet gewoon thuisblijven: op vakantie in eigen land, minder vliegen, minder vlees eten. De Franse filosoof Blaise Pascal schreef in de 17e eeuw: “Alle ellende in de wereld wordt veroorzaakt doordat mensen niet rustig in hun huiskamer kunnen blijven zitten.” Nog al een uitspraak, maar ja er zit wel wat in want er is dat verlangen naar het verre, het vreemde, de wijde wereld, naar contact met anderen.
De corona pandemie heeft ons hopelijk geleerd dat er een balans moet komen tussen ons mensen en ons omgaan met de aarde. Zeker, je hoeft niet in je huiskamer te blijven zitten, je mag de wijde wereld intrekken; je mag ook best vlees eten, maar niet elke dag. We moeten naar een beter normaal, niet meer naar een wereld van zoveel mogelijk, zo goedkoop mogelijk, en zo snel mogelijk. Want dat leidt tot meer CO2 uitstoot, grotere stikstof problemen en meer opwarming van de aarde. We moeten dus niet terug naar het oude normaal. Nee, we moeten terug naar een wereld waar mens, natuur, klimaat en welvaart met elkaar in balans zijn. Dat is onze toekomst!!
Namens het bestuur
Henk Verheij, voorzitter
Naar een beter normaal
De coronacrises maakt duidelijk dat onze samenleving tegen grenzen oploopt. We zijn kwetsbaar. Een virus heeft grote beperkingen opgelegd aan ons sociale en economische leven. We kunnen niet op deze wijze doorgaan. Terug naar het oude normaal als we allemaal gevaccineerd zijn is niet de weg. We moeten naar een beter normaal, waar niet alleen aandacht is voor de economie maar ook voor welzijn, voor duurzaamheid, klimaat. Het draait niet alleen om geld. Wat dat betreft zou het goed zijn als een BNW (Bruto Nationaal Welzijn) index zou worden ingevoerd. Die zegt iets over ons welzijn, duurzaamheid, kwaliteit van leven, cultuur, etc. Nu kennen we alleen het BNP (Bruto Nationaal Product) dat uitsluitend is gebaseerd op de economische waarde van producten en daarmee iets zegt over onze welvaart, niet over ons welzijn. Invoeren van het BNW, Nieuw-Zeeland en Bhutan zijn ons al voorgegaan, betekent dat we ook echt aandacht moeten geven aan duurzaamheid, klimaat, natuur.
Op 22 april is het de Dag van de Aarde. Een moment om stil te staan bij de roofbouw op onze aarde: ontbossing, winning grondstoffen, opwarming. Wist u trouwens dat de Zweedse Nobelprijswinnaar Arrhenius al in 1896 tijdens de industriële revolutie ontdekte dat een hoger CO2 niveau in de atmosfeer zorgt voor opwarming en dus voor klimaatverandering? Ja, de gevolgen van het gebruik van fossiele brandstoffen zijn dus al heel lang bekend. En pandemieën zoals nu de coronacrises door het covid-19 virus, staan niet op zichzelf. Het houdt verband met onze leefwijze, klimaatverandering, trek naar de stad, internationaal reizen, grootschalige landbouw en veeteelt. Virussen zullen daardoor steeds vaker overspringen van dier naar mens, met als gevolg pandemieën.
Kortom, verandering is noodzakelijk en urgent. Waarom dan terug naar het oude normaal? Nu hebben we de kans over te stappen naar een beter normaal met aandacht voor ons welzijn, duurzaamheid, kwaliteit van leven, klimaat. Naar een toekomst die gezonder, welvarender, veiliger, groener en duurzamer is. Het strookt met de visie van MAK Blokweer: “Wij zien een wereld voor ons met mensen die verbonden en betrokken zijn met hun natuurlijke omgeving, die zich bewust zijn van de consequenties van hun gedrag op natuur, milieu en landschap en daarnaar handelen.” Op naar een beter normaal!!!
Namens het bestuur
Henk Verheij, voorzitter
De onderste steen boven!
Met een heuse Schoolplein Safari voor leerlingen van 6 basisscholen werd door wethouder Bijman van de gemeente Koggenland de eerste Koggenlandse Schooldag van de duurzaamheid afgetrapt. Met een vooraf opgenomen film liet hij de leerlingen kennis maken met de Junior Global Goals, die vormgegeven zijn in een schijf van 7: ‘Gezond&Happy, Beter Benutten, Schone Energie, Schone Natuur, Gezonde Bron, Alles Rond, Goed met Geld’.
Daarna brachten de leerlingen de biodiversiteit van het schoolplein in kaart, deden ze onderzoek naar wat er nog groener kan op het schoolplein en maakten hier een ontwerp van. Het beste ontwerp van het gedroomde groene schoolplein wordt beloond met een leuke prijs. Binnenkort wordt de prijswinnende school bekend gemaakt.
Junior Global Goals
In de week na de kick-off gonsde het in en rond de scholen van de spetterende activiteiten, leerlingen werkten met de Junior Global Goals en leerden van alles over duurzaamheid en hoe zij zelf een bijdrage kunnen leveren aan een schonere wereld. Wat komt er bijvoorbeeld kijken bij het maken van een t-shirt, is het dak van de school geschikt voor zonne-panelen, hoe groen kun je de omgeving maken en wat draagt dit bij aan je gezondheid en de natuur, hoe maak je water schoon en voor wie is dit belangrijk? Weerman Reinier van den Berg nam de leerlingen in een film mee op reis in het heelal, om de aarde vanuit daar te bekijken en te zien wat duurzaamheid vanuit hun eigen huis kan betekenen voor de aarde.
Schooldag van de duurzaamheid 2021-2022
Als school ook meedoen met de Schooldag van de duurzaamheid? MAK Blokweer organiseert samen met de stichting Schooldag van de duurzaamheid deze leerzame en leuke activiteitenweek komend schooljaar in de gemeente Hoorn en de gemeente Medemblik. Scholen uit deze gemeenten kunnen voor meer informatie en aanmelden contact opnemen met onze afdeling educatie nme.projecten@mak-blokweer.nl.
West-Friezen, land en water!
Kennis maken met de nieuwe tentoonstelling? Bekijk hier de video!
Kruip in de huid van monniken, archeologen en pioniers uit lang vervlogen tijden en ontdek hoe het landschap van West-Friesland is ontstaan. De ooit zo woeste natuur van West-Friesland, in een steeds veranderende verhouding met het omringende water, is in de loop der eeuwen getemd. De mens heeft het in een cultuurlandschap veranderd. In natuurpark Blokweer wordt iets van de wilde en vrije diversiteit van vroeger weer tot leven gewekt. Op de nieuwe tentoonstelling 'West-Friezen, land en water' ontdek je als bezoeker een doorsnede van de huidige stand van het landschap van West-Friesland, en de Blokweer in het bijzonder: welke soorten komen hier voor, en hoe blijft al dit leven met elkaar in balans? Minstens zo veel aandacht is er voor het ontstaan van het landschap met zijn kenmerkende kreekrug en kadettenland, de mensen die er leefden, en hoe het landschap er in de toekomst misschien uit zal zien.
Interactief en inspirerend
Beleef bij een grote animiatie de rol van waterbeheerder - in West-Friesland het Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier, dat zorgt voor veilig, schoon en voldoende water - waarbij je als bezoeker vanaf het jaar 1000 tot nu zelf de polder droogmaalt . Of luister naar de verhalen van de bewoners uit de prehistorie en het middeleeuwse West-Friesland, leer over hun ambachten en hoor een hilarisch kloosterverhaal. Maak daarna kennis met ideeën over de toekomst, neem plaats aan een tafel gemaakt van afval, gemaakt door leerlingen design en ontwerp van het Atlas College SG Newton en laat je inspireren!
Mollengang en Nachtsafari
Kleine bezoekertjes kunnen hun hart ophalen in de vernieuwde mollengang die is verrijkt met een heuse Nachtsafari! Al kruipend beleven zij het dierenleven onder de grond en in de nacht.
Samenwerking
De nieuwe tentoonstelling - concept en ontwerp: Rozemond Tentoonstellingen - heeft MAK Blokweer enkel en alleen kunnen realiseren met de niet aflatende inzet van onze technische vrijwilligers en een aantal onmisbare fondsen en sponsors. Ook de samenwerking met regionale organisaties - Archeologie West-Friesland, Clean2Anywhere, Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier, Het Stoommachine museum, Zuiderzeemuseum, de Boerderijenstichting, Recreatieschap West-Friesland en de beeldbanken van West-Fries archief, Vereniging Oud Hoorn, Nationaal Archief en Noord-Hollands Archief- is onmisbaar geweest. Zij stelden informatie, beeldmateriaal en historische objecten beschikbaar.
Veel dank aan onze sponsors en fondsen:
Ooms Bouw & Ontwikkeling, die een ware reddende engel in nood was door de benodigde verlichting te sponsoren. De gemeente Hoorn, die zowel financieel als in natura heeft bijgedragen aan de noodzakelijke (gebouw) technische aanpassingen. Stichting Zabawas , Fonds NME , Stichting Het Glaswerk , Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier en het Prins Bernhard Cultuurfonds voor hun financiële bijdrage, meedenken en hun flexibiliteit in dit bizarre jaar waarin alles onzeker is. De Toekomstgroep, Het Schilderpaleis en GP Groot voor hun ondersteuning in natura bij het schilderwerk en sloopwerk. Rabobank Clubsupport maakte de extra materialen voor de Nachtsafari mogelijk en Voor een mooie stad zorgde voor de vindbaarheid van het project via hun mediakanalen. Andere Koek Producties maakte het promotiefilmpje, zodat publiek online kennis kan maken met de tentoonstelling.
2020, een uniek jaar
In mijn bijdrage eind 2019 schreef ik “In 2020 gaan we “gewoon” verder met het bevorderen van milieubewustwording en duurzaamheid.” Nou daar is minder van gekomen dan we voor ogen hadden. Een virus zat ons dwars, en zorgde voor een bizar jaar.
Ik loop nu zo’n 40 jaar mee als vrijwillig bestuurder in allerlei organisaties, maar een jaar als 2020 is het meest vreemde jaar. Niet fysiek bijeen kunnen komen, evenementen moeten afzeggen, inkomsten derven, et cetera. Wie had dat gedacht begin 2020. Het is geen “gewoon” jaar geweest. Voor MAK Blokweer is contact met scholen voor lessen basiseducatie essentieel. Dat is grotendeels weggevallen, de prioriteit bij scholen lag, heel begrijpelijk ergens anders. Ook onze evenementen, zoals lentefeest, nacht van de nacht, de biomarkt zijn volledig gecanceld of digitaal geweest. Gelukkig konden via internet sommige activiteiten toch doorgang vinden. Ik ben daarom optimistisch over 2021, jazeker, al zullen sommige zaken anders worden. We zullen het virus overwinnen en teruggaan naar het oude “normaal”. Dan kunnen we verder met het duurzamer maken van onze aarde, en dat is hard nodig. MAK Blokweer zal zich daar zoals u van ons gewend bent, binnen West-Friesland met al onze middelen en menskracht voor inzetten. U kunt op ons rekenen. Kom langs en bezoek ons Natuurpark, onze boerderij of de nieuwe tentoonstellingsruimte. Samen maken we de wereld duurzamer. Het bestuur bedankt alle medewerkers, sponsoren, gemeente, vrienden, donateurs, en fondsen voor hun inzet en steun. Wij wensen allen een “gewoon”, gezond en groen 2021.
Namens het bestuur
Henk Verheij, voorzitter
Winterlouwtje
Het is een lief boompje; het winterlouwtje. Oktober is een mooie maand om weer eens goed naar alle soorten fruit te kijken in de adoptieboomgaard. Gewapend met een plattegrond waar de namen op staan van al die super ouderwetse fruitrassen is het voor mij elk jaar weer een bron van verbazing. Waar komen al die soorten toch vandaan?
Als je thuis op internet de eigenschappen van de fruitsoorten apart opzoekt, valt het op dat er zo veel stoofperen en stoofappels zijn. Het zijn soorten die in de kelder of in de schuur goed bewaarbaar zijn en die na korte of langere tijd koken pas eetbaar zijn. Ergens wel logisch omdat er vroeger geen koelcellen waren om handappels lang te bewaren. Je kan nu dankzij allerlei slimme bewaartechnieken, en niet te vergeten de import uit andere landen, het hele jaar door handappels kopen. Vroeger was er alleen het stooffruit uit de schuur.
Het winterlouwtje is een stoofpeertje. De boom die met zijn belagers op de foto staat, hangt vol met kleine winterlouwtjes. De naam wijst op de maand januari; de louwmaand. Volgens het alleswetende net is de peer dan pas goed te stoven.
Hoornse Schooldag van de Duurzaamheid bijna van start!
Spelenderwijs de wereld leuker, eerlijker en schoner maken. Dit jaar doen 9 enthousiaste basisscholen uit de gemeente Hoorn mee aan de Schooldag van de duurzaamheid. Leerlingen uit groep 5 t/m 8 gaan aan de slag met leuke activiteiten op het gebied van duurzaamheid. Wethouder Samir Bashara geeft op 23 oktober het startsein met een voorproef van de activiteiten die de kinderen vanaf 26 oktober tot en met 30 oktober kunnen verwachten. De Hoornse Schooldag van de duurzaamheid is een gezamenlijk initiatief van MAK Blokweer, stichting Schooldag van de Duurzaamheid en Gemeente Hoorn.
Kick-off Digitaal
Op vrijdagochtend 23 oktober is de officiële kick-off van alweer de 3e editie van de Hoornse Schooldag van de duurzaamheid. "Het is elk jaar zo’n groot succes waarbij kinderen met veel enthousiasme aan leuke activiteiten werken die in het teken staan van de 7 wereldwensen. Gelukkig kunnen we dit jaar ook weer mee doen. Uiteraard met een aangepast programma vanwege corona maar wederom vol met groene en leerzame activiteiten", aldus Wethouder Samir Bashara. De wethouder geeft via een videobooschap het startsein voor alle scholen. Dit wordt gevolgd door een openingsfilm met Reinier van de Berg en een 'Schoolplein Safari Challenge'. Een leuke activiteit op eigen schoolplein, hoe zij het groener en leuker kunnen maken.
Schooldag/-week van de Duurzaamheid
Vanaf maandag 26 oktober tot en met vrijdag 30 oktober starten de leerlingen met leerzame workshops. Anders dan voorgaande jaren worden de activiteiten over een hele week verspreid. Zo kunnen we veilige voorzorgmaatregelen treffen volgens de richtlijnen van de basisscholen. De exacte invulling wordt per school afgestemd zodat iedereen zo goed en veilig mogelijk aan de slag kan gaan.
De activiteiten staan in het teken van de 7 junior global goals die vertaald zijn naar 7 wereldwensen. De kinderen gaan samen aan de slag en dragen hun een steentje bij om de wereldwensen in vervulling te laten gaan.
Ben je benieuwd welke basisscholen mee doen, wat het programma is of wil je meer weten over de 7 Junior Global Goals?
Alle informatie lees je op www.schooldagvandeduurzaamheid.nl en op www.hoorn.schooldagvandeduurzaamheid.nl!
Rode amaranth
Er staat nog verrassend veel te bloeien in de kloostertuin. Asters geven nu de meeste kleur. Een ideale najaarsplant die overal bovenuit in het oog springt. De scharlaken aster (de favoriet van de tuinbeheerder!) blijft stram in de houding maar de violette is wat slapper en waaiert alle kanten uit. Net zoals de witte najaarsmargriet. De herfsttijloos doet het dit jaar beter dan ooit en wat staan de cosmea’s nog lang te bloeien.
Veel planten zijn aan een tweede jeugd begonnen en bloeien alsof het voorjaar is. De plant die het langst bloeit is de amaranth. Zo rood van bloem en blad zijn weinig andere planten. Er staan er ook een paar in de moestuin. Daar horen ze eigenlijk ook thuis, want je kan het jonge blad van de gewone groene amaranth goed eten.
Vorig jaar hadden we de variëteit met hangende staarten in de kloostertuin; de kattenstaart-amaranth. Het blijft altijd een apart gezicht zo’n bloem naar de grond te zien groeien. De opgaande soort die er nu staat is minstens even mooi. Op voedzame grond worden ze rap een meter hoog. Als het goed is, zaaien ze zich zelf uit. Niet alleen mooi dus maar nog makkelijk ook.
Een duurzame toekomst
We moeten met z'n allen van het gas af, en meer energie opwekken met windmolens en zonneweides. De komende weken stellen gemeentes en provincies een concept op voor de Regionale Energie Strategieën, maar is er voldoende draagvlak? Ruimte wordt er gezocht, waar windmolens en zonneparken kunnen komen. Maar mag dit ook ruimte zijn op minder dan 600 meter van woningen, of in natuurgebieden? Dat is de vraag. Duurzaamheid, daar moeten we absoluut ja op zeggen, maar niet ten koste van de kwaliteit van leven van mens, dier of plant; het gaat om de toekomst van de aarde.
De energieregio's gaan de komende weken een concept Regionale Energie Strategie (RES) vaststellen. Hierin staan plannen voor hoe de energietransitie te realiseren. De energietransitie houdt bijvoorbeeld in: geen fossiele brandstoffen meer, zuiniger met energie zijn (van het gas af), en alternatieve energiebronnen (zonne- en windenergie, waterstof of aardwarmte, geen biogas!). In de RES zal dus onder andere gezocht moeten worden naar locaties voor windmolenparken en zonneweides. Hopelijk gaan de plannen zich niet beperken tot het aanwijzen of uitsluiten van gebieden, maar wordt er ook draagvlak gezocht bij natuurorganisaties, bedrijfsleven en bewoners. Dat ontbreekt nu nog grotendeels, maar voldoende draagvlak is essentieel, anders komt er niets terecht van de energietransitie.
Duidelijk zal zijn dat wat ons betreft windmolens en zonneparken ongewenst zijn in natuurgebieden. Natuur, landschap en biodiversiteit staan in ons land al onder druk. Een rapport van de Verenigde Naties stelt dat landen geen van de doelstellingen zullen halen die ze zichzelf 10 jaar geleden hebben gesteld om natuur te behouden en soortenrijkdom te redden. Denk in ons land bijvoorbeeld aan de plannen voor woningbouw in het Groene Hart.
Gelukkig gaat de Rijksoverheid zich ook weer bemoeien met de landelijke inrichting. Ze gaan een Nationale Omgevingsvisie opstellen om sturing te geven aan de inrichting van ons land. Dat is hoognodig, want er is sprake van verrommeling, gemeentes beconcurreren elkaar bijvoorbeeld met bedrijventerreinen. Goed dus dat er landelijke sturing komt, maar landelijke bemoeienis kan ook verkeerd uitpakken. De klimaatopgave en energietransitie hebben immers ook economische impact, en het risico bestaat dus dat zoals zo vaak de economie prioriteit krijgt boven natuur en landschap.
Groene energie moet, maar niet ten koste van woongenot of natuur en landschap. Er is een brede visie nodig voor een toekomst waarin gewenste ontwikkelingen in samenhang worden bekeken. Waar willen we woningbouw, waar zonneparken en windmolens, waar bedrijventerreinen? Keuzes maken, maar wel samen. Misschien iets voor een burgerparlement zoals onlangs in Frankrijk is opgestart? Hoe dan ook, een brede visie is wenselijk en hopelijk leidt die tot een duurzame toekomst en kan die rekenen op draagvlak onder bewoners, bedrijfsleven en natuurorganisaties. De huidige aanpak met de Regionale Energie Strategie geeft daar nog weinig garanties voor.
We moeten niet willen dat volgens een rapport van de Verenigde Naties miljoenen soorten dieren, planten, vogels en vissen met uitsterven worden bedreigd, omdat driekwart van het land op aarde ernstig is aangetast door activiteiten van de mens. De impact van de mens is de afgelopen 50 jaar catastrofaal geweest voor de natuur. Dus geen windmolens en zonnepanelen in natuurgebieden!
Namens het bestuur
Henk Verheij, voorzitter
MAKS' Biomarkt weer van start
MAKS' Biomarkt is een kleinschalige, maandelijkse (streek)markt met biologische en duurzame producten van lokale ondernemers. Na een tijdelijke stop in verband met de landelijke coronamaatregelen begint de eerste markt van he nieuwe seizoen plaats op zondag 27 september, van 10:00 tot 16:00. De organisatie en verkopers kijken vol enthousiasme uit naar wat een gezellige marktdag belooft te worden.
Alle vaste kraamhouders zijn weer van de partij en staan klaar om het winkelend publiek te voorzien van verantwoorde alternatieven voor de vaste boodschappen. Bakkerij Raat is aanwezig met heerlijke 'oer' broden en broodjes, geheel vrij van onnodige toevoegingen. Rico's Biokazen presenteert een uitgebreid assortiment van de lekkerste en verrassendste biologische kazen. De kraam van Grutterswinkel de Glazen Pot doet denken aan een ouderwetse kruidenier, met kruiden, specerijen, bakpakketten en zo meer. Cantos Import staat voor mooie, ecologische olijfolie en balsamico-azijn van het Spaanse platteland. Bij Life Energy vind je alles voor een gezonde energiehuishouding, van thee tot magnesium. De invulling van de overige kramen wordt in de aanloop naar de markt bekend gemaakt via de Facebookpagina van MAKS' Biomarkt.
Op de marktdag is er bij MAK Blokweer van 14:00 tot 15:30 een lezing en excursie in het teken van de libelle. De activiteit is geschikt voor iedereen vanaf ca. 6 jaar.
MAKS' Biomarkt vindt van maart t/m november plaats op de laatste zondag van de maand, van 10:00 tot 16:00. Tijdens de markt zijn het natuurpark en het terras van het MAK Café geopend. De binnenruimtes (inclusief toiletten) blijven vooralsnog gesloten. Toegang is gratis. Honden zijn niet toegestaan. Voor meer informatie: 0229 266344 of info@mak-blokweer.nl.
